Phòng và chữa chứng mỡ máu cao
Khi bạn được cho biết là bị chứng mỡ máu tăng cao, qua kết quả xét nghiệm máu, bạn không nên quá lo lắng, mà cần phải quan tâm đến vấn đề tìm cách chữa trị hiệu quả.
Mỡ trong cơ thể chúng ta được tạo ra từ hai nguồn cung cấp: nguồn bên trong chủ yếu là sự tổng hợp trong gan, nguồn bên ngoài chủ yếu là sự hấp thu từ thức ăn.
Chứng mỡ máu cao (MMC) là cách gọi thông thường của tăng lipid huyết, tức hyperlydemia, khi cơ thể ở tình trạng có nồng độ các chất béo trong máu cao bất thường. Các chất béo trong máu cao bất thường. Các chất béo trong máu bao gồm cholesterol, triglyceride, phospholipid và các chất béo tự do.
Y học hiện đại cho rằng chứng MMC về căn bản có thể phân làm 2 loại: MMC nguyên phát và MMC thứ phát.
MMC nguyên phát có thể do yếu tố di truyền hoặc do yếu tố ăn uống như hấp thu quá nhiều chất đường, quá nhiều cholesterol và mỡ động vật, hấp thu qua ít chất xơ…
MMC thứ phát do những chứng bệnh khác gây ra như: đái tháo đường, bệnh gan, thiểu năng tuyến giáp, thận hư, viêm tụy mãn tính, ứ mật, gout, nghiện rượu, do thực phẩm…
Những người dễ bị mắc chứng MMC thường là:
– Trong gia tộc từng có người bị MMC.
– Tuổi trên 40, phụ nữ sau tuổi mãn kinh.
– Thường xuyên ăn nhiều thức ăn ngọt, béo, mỡ và nội tạng động vật.
– Ít vận động, tập luyện, có thói quen ngồi yên một chỗ.
– Sinh hoạt không có chừng mực, dễ bị kích động, tinh thần luôn bị căng thẳng.
– Mắc các loại bệnh như trên gây MMC thứ phát
Bạn có thể tự kiểm tra trên cơ thể mình những dấu hiệu MMC:
– Trên da có những nốt phồng nhỏ, bề mặt bóng loáng, màu vàng hiện ra. Phần nhiều các nốt này mọc trên da mềm: mắt, khuỷu tay, bắp đùi, gót chân. Hoặc trên da xuất hiện nốt như sởi, mềm, to bằng đầu ngón tay, màu vàng nhạt, không đau, không ngứa, thường mọc ở lưng, ngực, cổ tay, cánh tay.
– Chỗ kẻ ngón tay chuyển thành màu vàng.
– Bắp chuối chân bị chuột rút và có cảm giác đau như kim châm.
– Có những nốt vàng trên mi mắt, lúc đầu nhỏ, hơi nhô cao trên làn da, sau đó có thể nổi đầy cả mi mắt.
Khi bệnh tình phát triển nặng, có thể xuất hiện các triệu chứng: đầu choáng, mắt hoa, nhức đầu, bức rức trong người, thở ngắn hơi, tim hồi hộp, mất sức dần, tay chân thấy tê dại…cơ thể mập phì, xét nghiệm sinh hóa máu có các chỉ số: (theo viện Pasteur, Tp.HCM)
– Cholesterol toàn phần cao hơn 5.2 mmol/L hay 2 g/L.
– Cholesterol xấu (LDL) cao hơn 4.7 mmol/L hay 1.82 g/L
– Cholesterol tốt (HDL) thấp hơn 0.9 mmol/L hay 0.35 g/L
– Triglycerides cao hơn 1.71 mmol/L hay 1.5 g/L.
Chứng MMC là dấu hiệu quan trọng hàng đầu của bệnh xơ vữa động mạch, sẽ gây ra nhiều bệnh hiểm nghèo khác như cao huyết áp, nhồi máu cơ tim, loạn nhịp tim, tai biến mạch máu não, xơ cứng tiểu cầu thận…
Phòng ngừa và chữa MMC:
Để phòng ngừa MMC, lượng cholesterol xấu tăng coa, xơ vữa động mạch, béo phì, cần theo các phương pháp sau:
- Về mặt tinh thần, tâm lý: cần có một chế độ sinh hoạt điều độ không căng thẳng, thoải mái, tránh các xúc động mạnh, không quá lo âu, sợ hại, giận dữ, buồn đau hoặc mừng vui quá độ.
- Tập luyện thể dục thể thao: vừa sức, nhẹ nhàng, thường xuyên, phù hợp với thể trạng và điều kiện hoàn cảnh của mình như: bơi lội, đi bộ, chạy bộ, đi xe đạp, võ dưỡng sinh, khí công, luyện thở, yoga…
- Ăn uống: để phòng ngừa cholesterol tăng xơ vữa động mạch, tiểu đường, béo phì, cao huyết áp. Bạn nên có một chế độ ăn uống lành mạnh, đầy đủ, cân đối và điều hòa các chất dinh dưỡng như sau:
+ Chất bột: nên ăn các loại ngũ cốc còn thô, không xay xát tinh chế quá. Lượng calo đưa vào cơ thể vừa phải, để không bị tăng cân, béo phì.
+ Chất đạm: nên sử dụng đạm thực vật từ các loại đậu, các loại hạt như Hạt Diêm mạch, Hạt Chia, đạm động vật từ cá, thịt nạc dùng ít hoặc không dùng.
+ Chất béo: dùng dầu thực vật như dầu ô liu, đậu nành, mè, đậu phụng, hướng dương, không nên dùng dầu cọ, dầu dừa, các loại mỡ động vật.
+ Các khoáng chất: nên ăn các thức ăn giàu khoáng chất như chuối, mơ đào, khoai tây, đậu hà lan, nước cam vắt, rau cần tây, táo tây, mận, yaourt, nước sắc rễ tranh, mã đề, rau má, hoa cúc, hạt chia, hạt Lanh.
Tăng cường bổ sung calcium có trong các thực phẩm như: mộc nhĩ, rau dền, rau cần tây, lá lốt, kinh giới, củ cải non, rau húng, thì là, tía tô, nấm đông cô, rau đay, rau nhút, rau mồng tơi, rau thơm, cua đồng, rạm tươi, tép khô, ốc, trai, hến, sữa bột tách béo, hạt chia, yaourt…
Dùng các loại rau quả có màu xanh đậm hoặc màu vàng sậm, đỏ (giàu beta – caroten) như: gấc, rau ngót, bông cải xanh, ớt vàng to, rau húng, rau dền, cà rốt, cần tây, rau đay, rau dền đỏ, cải thìa, rau ngổ, rau muống, rau bí, đu đủ chín, rau mồng tơi, cải xanh, rau khoai lang, cải xoong, rau tàu bay, quýt, khoai lang nghệ.
Các loại gia vị có hoạt tính sinh học giúp hạ cholesterol máu, hạ huyết áp như tỏi, hành, hẹ, hành tây, cần tây.
Chất xơ và các loại vitamin có trong rau, củ, quả, hạt sẽ giúp bệnh hạn chế lượng cholesterol máu, hạ huyết áp, chống xơ vữa động mạch chống béo phì.
Chất acid béo omega – 3 có trong các loại cá có dầu như cá thu, cá hồi, cá tra, cá ba sa, cá hú, hạt chia, hạt lanh…giúp làm lỏng máu, giảm khả năng máu đóng cục, rất tốt cho việc phòng ngừa huyết khối gây độ quỵ.
Cí thể uống rượu vang đỏ (1 – 2 ly/ngày), các loại bia (1 – 2 lon/ngày), tránh các loại rượu mạnh, không hút thuốc lá, là cách tốt nhất để phòng ngừa MMC.
Ngoài ra, bạn có thể dùng một trong các trà sau đây để phòng ngừa MMC: trà cúc, trà thảo quyết minh, trà nhân trần, trà artiso, trà rau má, trà gừng, trà lá sen, trà sơn tra, trà hoa hòe, trà rễ tranh, trà xanh, trà đen, trà lạc tiên…
Chỉ dùng thuốc hạ MMC khi đã thực hiện các yêu cầu trên mà chưa cải thiện thêm được tình trạng bệnh lý. Thuốc chỉ bổ sung chứ không thay thế được chế độ trị liệu nói trên.
(Theo Lương y Đinh Công Bảy báo Y học phổ thông)
